Na przestrzeni wielu dziesięcioleci ludzkość borykała się z różnego rodzaju problemami i klęskami. Były one spowodowane różnymi czynnikami środowiskowymi, społecznymi, czy też politycznymi.

Sytuacjami trudnym, czy też kryzysowymi, były na przykład powodzie, pożary, itp. Niektórzy z nas pamiętają też kryzysy ekonomiczne i społeczne początku lat 80-tych oraz wszystkie ograniczenia i niedogodności  z tym związane. Sytuacje trudne i kryzysowe, jakkolwiek bardzo różne, miały wpływ na nasze życie. Generowały bardzo podobne niepokoje i negatywne stany emocjonalne.

Lęk oraz towarzyszące mu poczucie zagrożenia i niepewności, są typowe dla każdej sytuacji kryzysowej. Niezależnie od tego, czego konkretnie dana sytuacja kryzysowa dotyczy i jaki jest jej zasięg. Zdecydowana większość sytuacji kryzysowych, charakteryzuje się pewną nieprzewidywalnością. Wszystkie wiążą się z jakimś ograniczeniem i koniecznością zmiany dotychczasowych schematów działania.

Z psychologicznego punktu widzenia, większość sytuacji trudnych i kryzysowych przebiega jednak dość schematycznie i charakteryzuje się pewnymi etapami. Znajomość pewnych mechanizmów funkcjonowania człowieka w sytuacji kryzysowej, pozwala w miarę skutecznie wspierać i przeciwdziałać emocjonalnym skutkom sytuacji psychologicznie trudnej.

ETAPY PRZEŻYWANIA SYTUACJI TRUDNEJ

 1.  Lęk

Stan emocjonalny, który może pojawić się w pierwszym etapie sytuacji trudnej emocjonalnie. W zależności od nasilenia, może być czynnikiem motywującym, minimalizującym ewentualne straty poniesione na skutek sytuacji trudnej. Może być też czynnikiem destrukcyjnym sprawiającym, że człowiek nie myśli racjonalnie, popadając w panikę lub odwrotnie, bagatelizując i ignorując zagrożenie.

2.  Złość

Może się objawiać na przykład dużym napięciem emocjonalnym. Może temu towarzyszyć stres, konfliktowość, chęć obarczenia innych winą za sytuację, w której się znaleźliśmy.

3.  Adaptacja

Na tym etapie, następuje przystosowanie się do sytuacji trudnej. Wypracowanie nowych zasad funkcjonowania w społeczeństwie, zdobycie nowego doświadczenia, czy nowej wiedzy, pozwalających odnaleźć się w nowej sytuacji. Może być to na przykład nauczenie się korzystania z nowych technologii, umożliwiających zdalne komunikowanie się i współpracę bez wychodzenia z domu.

4.  Etap wzrostu pokryzysowego

W myśl starego polskiego porzekadła „co nas nie zabije, to nas wzmocni”  dopiero w sytuacjach kryzysowych uczymy się doceniać to, co mamy. Sytuacje trudne pokazują jak ważne są rzeczy, które do tej pory były dla nas normalne i oczywiste. Charakterystyczne dla wzrostu po kryzysie jest docenienie i wzmocnienie relacji z najbliższymi. Nowe umiejętności  i nowe doświadczenia życiowe pozwalają nam lepiej przystosować się do życia w nowych warunkach i  lepiej wykorzystywać to, co mamy.

Jak  możesz poradzić sobie w bieżącej sytuacji trudnej  ?

1. Stosuj się do zaleceń sanitarno-epidemiologicznych.
2. Nie analizuj wszystkich danych katastroficznych pojawiających się w przestrzeni publicznej.
3. Zastanów się nad tym , co można zrobić tu i teraz dla siebie i innych.
4. Ustal sobie na nowo priorytety.
5. Ustal sobie na nowo plan dnia.
6. Dbaj o relacje z bliskimi. Utrzymuj z nimi kontakty, nawet jeśli nie możesz się spotykać osobiście.
7. Ciesz się tym, co masz.
8. Pamiętaj, że po każdej burzy wychodzi słońce.

aut. Piotr Kempiński